Pożyteczne zielska

  Rozmaryn   (Rosmarinus officinalis) .  Roślina należy do rodziny jasnotowatych. W stanie dzikim rośnie w rejonie morza śródziemnego, uprawiana na całym świecie.  Rozmaryn znany i uprawiany był już w starożytnym Rzymie, Egipcie, Grecji, a obecnie najbardziej popularny jest we Francji, Hiszpanii, Włoszech, Grecji, Meksyku. Jest rośliną leczniczą i przyprawową. Zawiera olejki eteryczne: cyneol, pinen, cymen, borneol oraz kwas rozmarynowy. Rozmaryn wykazuje działanie odkażające, przeciwzapalne, przeciwutleniające, przeciwbakteryjne, moczopędne, rozkurczowe a także pobudza pamięć. Rozmaryn wspomaga trawienie, reguluje poziom cukru, poprawia krążenie i pracę serca.  Rozmaryn był znany już w czasach starożytnych. Rzymianie nazywali go ,,kwiatem morza", co w języku łacińskim wywodzi się od słów: , ,rosa " (róża) i ,, marinus " (morski). Zapach rozmarynu unoszący się nad wodami oznajmiał marynarzom, że ląd jest już blisko.

  Borówka Brusznica (Vaccinum vitis-idaea L.)- niska ciemnozielona krzewinka z rodziny wrzosowatych, znana również pod nazwą borówka czerwona. Liście borówki brusznicy pozostają zielone przez całą zimę, dlatego roślina nazywana jest borówką wiecznie zieloną. Borówka brusznica występuje głównie w lasach iglastych, na połoninach, wrzosowiskach. W celach leczniczych zbiera się liście borówki (Vitis idaea folium) brusznicy, jak i owoce (Vitis idaea fructus). Liście borówki brusznicy-czerwonej jagody pomagają w stanach zapalnych układu moczowego, owoce zaś zawierają antyoksydanty, które neutralizują szkodliwe działanie wolnych rodników a także zapobiegają uszkodzeniom oksydacyjnym komórek. Ekstrakt z borówki brusznicy hamuje lipazę trzustkową - enzym uczestniczący w trawieniu tłuszczów. Dzięki temu trawienie tłuszczów ulega zmniejszeniu i zostają one wydalone w formie niezmienionej przez organizm. To wpływa na skuteczność w walce z otyłością.  Liście borówki brusznicy zawiera...

  Świetlik łąkowy ( Euphrasia rostkoviana Hayne) –  gatunek rośliny należący do rodziny zarazowatych (w innych systematykach - trędownikowatych). Inne nazwy zwyczajowe, to świetlik lekarski, także  ptasie oczka i złodziej mleczny (nazwy ludowe). Świetlik występuje na całym obszarze Europy, w Polsce jest rośliną pospolitą. Surowcem leczniczym jest ziele (Herba Euphrasiae).            Skład chemiczny ziela to: glikozyd -aukubinę, garbniki, kwasy fenolowe, olejek eteryczny, pochodne kumaryny, sole mineralne.  Ziele świetlika stosuje się w leczeniu alergicznych i bakteryjnych zapaleń spojówek. Kwasy zawarte w świetliku mają cechy przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, uszczelniając naczynia krwionośne oczu, zapobiega krwawieniom z naczyń siatkówki. Stosowany w zapaleniach spojówek oczu, brzegów powiek, zmęczeniu oczu (pracą przy sztucznym świetle), przy wszelkiego rodzaju alergiach, nadwrażliwości na światło słoneczne, na jęczmień, itp...

              Komosa biała, lebioda    ( Chenopodium album  L.) – gatunek rośliny z rodziny komosowatych. Koko9sa biała zwana lebiodą, występuje na wszystkich kontynentach, poza Antarktydą. W przeszłości lebioda była stosowana w lecznictwie, bowiem posiada właściwości wykrztuśne, jednak obecnie nie jest stosowana w ziołolecznictwie z uwagi na jej toksyczne właściwości. Komosa biała zawiera saponiny, kwas szczawiowy, alkaloidy (betacyna, betaksantyna) i kwas oleanolowy. Roślina rośnie na glebach przeazotowanych a więc kumuluje azotany. Po zażyciu komosy i przebywaniu na słońcu wiele osób doznało uczulenia w postaci obrzęku skóry, zmiany kolorytu, biegunki i silnego podniecenia. Zwierzęta rzadko spożywają komosę ale u nich również  przeszłosci wystąpiły objawy zatruć.   

  Mierznica czarna (Ballota nigra L.) . Gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Rośnie zazwyczaj na przydrożach, polach uprawnych (jako chwast), jest rośliną ruderalną. Występuje niemal w całej Europie, Północnej Afryce oraz w Azji Zach., na Kaukazie i Zakaukaziu. Surowcem   zielarskim jest ziele ( Ballotae nigrae herba); zawiera  olejek eteryczny, garbniki, pektyny i kwasy organiczne.  Ziele mierznicy dawniej było stosowane jako środek uspokajający, łagodzący napięcie i niepokój oraz ułatwiający zasypianie . Mierznicę można spożywać na kilka sposobów: w postaci nalewki, naparu, oleju tłoczonego na zimno (dodatek do sałatek). Napar z mierznicy: 1 łyżkę ziela zalać szklanką wrzącej wody, pozostawić pod przykryciem na około 20 minut. Przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie najlepiej przed jedzeniem. Nalewka z mierznicy czarnej: Część świeżego lub suchego rozdrobnionego ziela mierznicy czarnej, wino wytrawne lub alkohol o stężeniu ok. 45 %. Rozdrobnione ziele nawilżyć spiryt...

    Melisa lekarska (Melissa officinalis L.)- roslina z rodziny jasnotowatych. Melisa potocznie nazywana też rojownikiem, pszczelnikiem, matecznikiem, starzyszkiem, cytrynowym zielem, rośnie dziko w Afryce Pn., Europie Pd. i Azji. Surowcem zielarskim jest liść (Melissae folium). Stosowana w bezsenności, stanach lękowych, wykazuje działanie uspokajające. Melisa polecana jest rownież w zaburzeniach trawienia i schorzeniach dróg żółciowych. Liście melisy zawierają: związki terpenowe, garbniki, gorycz, fenolokwasy, związki triterpenowe, flawonoidy, kwasy organiczne, witaminę C i sole mineralne. Odwar .  Łyżkę suszonych liści zalać szklanką letniej wody, wymieszać i podgrzewać nie dopuszczając do wrzenia. Przecedzić, pić 2x dxiennie po szklance odwaru.  Melisa może być spożywana w różnej postaci, tabletek, nalewki, syropu...