Pożyteczne zielska

       Surowcem zielarskim jest  l iść mięty pieprzowej ( Menthae piperitae folium ). Zawiera olejek miętowy, kwas askorbinowy, karoten, rutynę, apigeninę, betainę, kwas oleanowy i ursulowy. Liść mięty pieprzowej, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego , pobudza wytwarzanie żółci, usprawnia pracę jelit. Stosowany przy niestrawnościach, schorzeniach wątroby i dróg żółciowych, również jako środek wiatropędny. Ma właściwości przeciwbakteryjne i lekko uspokajające. Zawarty w liściach mięty olejek wykazuje działanie odkażające, stosowany zewnętrznie w nieżytach gardła i oskrzeli. Przeciwwskazaniem do stosowania mięty pieprzowej jest refluks żołądkowy, gdyż może ona nasilać dolegliwości. Napar z liści mięty pieprzowej: liście zalać szklanką wrzątku , trzymać pod przykryciem 10 minut, odcedzić. Pić 2-3 razy dziennie po szklance napoju.

  Koniczyna polna (Trifolium arvense L.) - gatunek rośliny z rodziny bobowatych. J ej potoczne nazwy to: łzy Matki Boskiej, małaszka, mikołajek, szare koćki, śpiuch,  Kądziołka Matki Boskiej, kocie nerki, kończywiec, koteczki, kończyzna, kotki, włosy Panny Marii.   Zastosowanie:  surowcem zielarskim jest ziele wraz z kwiatostanami, pozyskiwane w okresie kwitnienia rośliny. Koniczyna polna zawiera: olejek eteryczny, glikozydy, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, białka, węglowodany i witaminy. Działa: bakteriobójczo, przeciwzapalnie, przeciwbólowo i wzmacniająco. Napar z ziela stosuje się w nieżytach przewodu pokarmowego, biegunkach, przeziębieniach, grypie. Napar z ziela w postaci okładów stosuje się również na odleżyny.  Przygotowanie naparu: 1 łyżkę suszu zalać szklanką wrzącej wody, odstawić na 30 minut, następnie przecedzić. Tak przygotowany napar spożywać dwa razy dziennie. Ponadto po ostudzeniu, napar można stosować zewnętrznie do okładania ran, s...

  Krwawnik pospolity ( Achillea millefolium  L.) znany również pod nazwami:  tysiąclist (podlaskie), złocień krwawnik (lubelskie), żeniszek krwawnik (świętokrzyskie); kiedyś także rzywnik .  Surowcem leczniczym krwawnika pospolitego  są jego kwiaty i liście. Można stosować  ziele krwawnika  wewnętrznie, jako na przykład nalewkę, napar, olej, herbatę z krwawnika, ale równie skuteczne (w zależności od dolegliwości) mogą być okłady na skórę.  O leczniczym działaniu krwawnika pomocnego w leczeniu hemoroidów wspominał już Hipokrates. Z kolei  Dioskurydes  zalecał go w walce z chorobą wrzodową. Ziele krwawnika zawiera m.in.: olejek eteryczny, cholinę, magnez, cynk, potas i witaminę C. Taniny zawarte w krwawniku mają działanie ściągające, a także nadają gorzki posmak roślinie i jej przetworom, zaś flawonoidy zawarte w krwawniku mają rolę przeciwbólową, przeciwzapalną, rozkurczową. Przygotowanie naparu: 1 łyżkę suszonego ziela krwawni...

  Macierzanka   (Thymus) - surowcem lekarskim jest ziele. Zawiera olejki eteryczne.  Wykazuje działanie  dezynfekujące, wykrztuśne, przeciwzapalne, poprawia trawienie. Macierzanka jest wykorzystywana w ziołolecznictwie w formie naparu ( działa wiatropędnie), rozluźnia mięśnie układu pokarmowego. Używana jest do płukania gardła, przy  paradontozie ,  pomaga po ukłuciu owadów. Wzmacnia system nerwowy – używana jest do kąpieli dla rekonwalescentów. Zbiór i suszenie: ziele zbiera się podczas kwitnienia rośliny, suszy w cieniu. Po ususzeniu oddziela się zdrewniałe łodyżki. Napar:  Łyżkę suszonego ziela zalać szklanką wrzątku i parzyć pod przykryciem 10-15 minut. Pić ½ szklanki naparu 2 razy dziennie. Macierzanka stosowana jest również jako  roślina przyprawowa  do mięsa, sosów, rosołów, farszów . Ma także zastosowanie w przemyśle perfumeryjnym.

  Cykoria podróżnik ( Cichorium intybus  L. ), używana w lecznictwie od czasów prehistorycznych. Surowcem lekarskim jest całe ziele, płatki lub korzeń. Cykorię s tosowano w   dolegliwościach przewodu pokarmowego , a także na   zaburzenia wzroku . W średniowieczu wykorzystywano ją także w   leczeniu żółtaczki  i   malarii . Ponadto cykorię podróżnik wykorzystywano zarówno jako warzywo, jak i roślinę pastewną. Za sprawą zawartych w cykorii substancji aktywnych roślina ta wykazuje działanie   antyoksydacyjne ,   przeciwdrobnoustrojowe ,  gastro - i   hepatoprotekcyjne ,   przeciwzapalne ,  łagodne przeciwbólowe . Mówi się też o właściwościach  przeciwnowotworowych  i   antyalergicznych , jednakże wszystkie te obszary wymagają szerszych badań.

  Tojeść pospolita ( Lysimachia vulgaris  L . ) –  w nazewnictwie ludowym nazywana bażanowiec, gruszka Matki Boskiej i fran- cowate ziele. Surowcem leczniczym jest zielę.  Działanie lecznicze : roślina stosowana w lecznictwie ludowym jako środek moczopędny, przeciwzapalny, przeciwbakteryjny, pierwotniakobójczy, przeciwgrzybiczny i przeciwwirusowy. Wzmaga wydzielanie śluzu, proces wchłaniania składników pokarmowych z jelit do krwi, pobudza wydzielanie soku   żołądkowego i  żółci .  Tojeść pospolita  zawiera saponiny, dzięki którym pielęgnuje skórę i włosy, pozytywnie wpływa na funkcjonowanie stawów, działa wykrztuśnie i oczyszczająco. Tojeść wykorzystywano już w starożytności, a pierwszy opisał ją Pliniusz Starszy.